Toen we in 2014 verhuisden en startten met Villa VanZelf was ‘zelfvoorzienend zijn’ één van onze leidende principes. We wilden onder andere onze afhankelijkheid van allerlei nutsvoorzieningen verkleinen, en dat is ook voor een deel gelukt: we stellen het prima zonder koelkast of diepvriezer, gebruiken geen water om toiletten door te spoelen en verwarmen met tegel- en massakachel. Wat voedsel betreft namen we ons voor om een behoorlijke moestuin aan te leggen. We startten met een grasvlakte en slaagden er in de loop der jaren in om meer en meer grond in cultuur te brengen. Toch ging het met ups & downs. Afhankelijk van hoeveel tijd en energie er overbleef naast workshops geven en buitenshuis werken lag de moestuin er voller of leger, netter of meer verwaarloosd bij. Het afgelopen jaar slaagden we erin om meer consequent te zaaien, planten, oogsten en verwerken en het voornemen is om daar in 2023 mee door te gaan. Natuurlijk omdat het – meestal – prettig is om computer-uren of binnenklussen af te wisselen met tuinwerk, maar ook omdat het voor ons deel uitmaakt van een breder verhaal.
-
Zelf in eigen voedsel voorzien geeft om te beginnen herverbinding met de aarde. Samenwerken met de lap grond achter je huis, alles wat daar woont en leeft en wat je zelf inbrengt, is een diep bevredigende activiteit. Down zijn of je dag als leeg en zinloos aanvoelen is heel moeilijk na een paar uur tuinwerk of wanneer je met een vol oogstmandje je keuken instapt.
-
Het is ook een krachtig middel tegen de gevoelens van benauwdheid of ronduit angst die je kan ervaren wanneer je het zoveelste rampbericht hoort of leest over het klimaat, verstoorde natuur of extreme weersfenomenen.
-
Je zegt nee tegen de knellende structuren van het kapitalisme. Wanneer je groenten en fruit uit eigen tuin haalt, ben je geen consument, stel je jezelf buiten het systeem. Niemand kan winst maken ten koste van jou, tenzij eventueel de handelaar waar je tuinmateriaal of zaden hebt gekocht, maar die gun je het allicht wel.
-
Kunnen terugvallen op eigen kweek geeft je weerbaarheid. Het lijkt evident en onveranderlijk dat de groenten- en fruitafdeling van de supermarkt vol ligt, maar die realiteit is afhankelijk van een bijzonder scherp afgesteld just-in-time-systeem en soms heel lange aanvoerlijnen. Eén of andere schok of crisis kan snel de overdaad die we gewend zijn verstoren en we weten dat zulke schokken of crisissen niet denkbeeldig zijn.
-
Je zegt nee tegen landbouwmethoden waar je niet achter kan staan. Als je duurzaam en gezond tuiniert, zijn er voor jouw sla of aardappelen in elk geval geen meststoffen of pesticiden gebruikt en werd de bodem niet uitgeput.
-
Je zegt nee tegen vervuiling onder de vorm van eenmalige plastic verpakkingen.
-
Een moestuin helpt bij de eeuwige vraag ‘wat eten we vandaag?’. Het antwoord is simpel: dat wat de tuin in de aanbieding heeft.
-
Je creëert een rijk ecosysteem, heel wat anders dan een egale grasmat, en je laat infiltratie van regenwater in de bodem toe, belangrijk gezien we in onze omgeving al een teveel aan verharde oppervlakken hebben.
-
Het is een open deur intrappen, deze, dus houden we kort: het is goed voor je gezondheid, punt.
-
Je maakt een mind switch. Hoe meer je uit eigen tuin haalt, des te minder zullen waterige supermarkt-tomaten of uit Afrika aangevoerde boontjes je kunnen boeien. De kans is groot dat je bewuster gaat beslissen waar je het voedsel haalt dat je zelf niet kan verbouwen: rechtstreeks bij de lokale bioboer, uit een CSA-project, in een verpakkingsvrije winkel, de wereldwinkel …
Als je het zo bekijkt, is voedsel een krachtige hefboom die elk van ons in handen heeft. Niet iedereen hoeft een enorme permacultuur-tuin aan te leggen of een voedselbos te hebben. Kleinschalig is prima en beginnen doe je stap voor stap. Je hoeft het ook niet alleen te doen: systemen van samentuinen of oogst delen zijn bijna overal mogelijk. We voelen ons vaak machteloos, maar elk van ons kan in mindere of meerdere mate een food rebel zijn.
Er hoort wel nog een kanttekening bij: helemaal zelfvoorzienend zijn wat voedsel betreft is natuurlijk zo goed als onmogelijk, maar dat hoeft ook helemaal niet het streefdoel te zijn. Wij stellen onszelf als doel voor 2023 om elke dag iets uit onze tuin, vers geoogst of op één of andere manier bewaard, te eten. Dat lijkt ons al mooi genoeg als uitdaging.
Links:
- Onze Facebook-pagina: we posten vanaf nu regelmatig over elke dag uit eigen tuin eten
- Haal meer uit je tuin: dé kraks wat voedselopbrengst per m² betreft.
- CSA-boerderij (Community Supported Agriculture) in je buurt?
- Verpakkingsvrije winkel in je buurt?
