Uit nieuwsgierigheid rekenden we het even na: hoeveel toiletten hielpen we eigenlijk al bouwen sinds de start van onze Flush Free-workshops? Het zijn er zo’n 140. Als je de oppervlakte van Vlaanderen deelt door dat cijfer kom je uit 96,5. Concreet: op een lap van grofweg 96 km² Vlaanderen kom je gemiddeld één Villa VanZelf-toilet tegen. Dat is niet zo veel. Als je dringend moet, is het zelfs veel en veel te weinig. Hoe volgebouwd ook, in Vlaanderen blijft er hopen ruimte over voor composttoiletten. We zetten het missiewerk dus vlijtig verder.
Een ruimer verhaal
In onze workshops merken we nog vaak dat geïnteresseerden een composttoilet in verband brengen met buitenleven. Het toilet zal geïnstalleerd worden in een tuinhuisje of werkruimte, bij een veld, voedselbos, boomgaard … Het staat voor gebruiksgemak op plekken waar geen watervoorziening vlakbij is. Hoewel daar helemaal niks op tegen is, maken we het verhaal graag ruimer. We koppelen er een stukje ethiek en een luik binnenhuisarchitectuur aan.
Wat het ethische betreft: voor het composttoilet kiezen is bij uitstek een manier om zorg te dragen. Op de eerste plaats voor de aarde. Je versterkt natuur om je heen met gezonde compost in plaats van natuur verder weg te vervuilen. Verder betekent het ook zorg voor mensen. Je neemt verantwoordelijkheid op voor je eigen lichaamsfunctioneren en schuift die niet af op de maatschappij die dure en onduurzame rioleringssystemen en waterzuiveringen moet voorzien. Tot slot zorg je ook voor eerlijke verdeling: je verbruikt niet méér proper water dan nodig en deelt op die manier eerlijk met al het andere leven rond je.
Binnenshuis: omdat het kan
En dan de binnenhuisarchitectuur. Zeldzaam zijn de toiletbouwers in onze workshops die ervoor kiezen om hun composttoilet binnenshuis, in de woning zelf, te installeren. Blijkbaar zitten daar toch nog drempels die te maken hebben met hygiëne, geuren, onzekerheid en het feit dat dat spoeltoilet er nu eenmaal is. Het zit vastgecementeerd en het werkt, dus waarom zou je het vervangen? Antwoord: omdat het kan. Een composttoilet is een volwaardig alternatief voor het spoeltoilet en kan dus gewoon binnen staan. Spoeltoilet eruit, composttoilet erin. Verder heb je geen werk meer aan watertoevoer, afvoer van vervuild water, mogelijke verstopping, kalk- en urineaanslag en andere toiletkwaaltjes.
Een composttoilet is met goed beheer geurloos. Het zaagsel dat je als afdekmateriaal gebruikt, werkt als een biofilter die alle geurtjes elimineert. Die natuurlijke geurfilter, en later de compostering in je compostbak, werken veel beter wanneer je de urine niet gaat scheiden. Je toilet trekt geen vervelende beestjes aan, want die komen af op geuren.
10 jaar zonder spoeltoilet
Zelf zijn we thuis intussen ongeveer tien jaar uitsluitend-composttoiletgebruikers. We hebben al die tijd zonder spoeltoilet prima overleefd en hebben geen nare ziektes opgelopen. In de loop van verbouwingswerken heeft ons toilet zowat op elke verdieping gestaan, van kelder tot zolder. Ook dat is een extra handigheidje: composttoiletten zijn wonderlijk mobiel. In onze verbouwingsplannen voorzagen we op het gelijkvloers twee toiletruimtes naast elkaar: eentje voor een spoeltoilet, de andere voor een composttoilet. We hadden het vage idee dat we gasten en bezoekers minstens de kans moesten geven om te kiezen voor de ‘normale’ toiletervaring. In de praktijk is het spoeltoilet er nooit gekomen en gebruiken we de ruimte als berghok. En tot nu toe heeft nog geen enkele bezoeker geklaagd over dat ‘rare’ composttoilet.
Ons besluit? Het vergt een kleine switch in de hoofden, de gewoonten en routines om een composttoilet – letterlijk – in huis te halen. Maar alles bij elkaar is het de moeite waard. Komt er ooit zoiets als ‘doorspoelschaamte’? Dat hoeft nu ook weer niet, maar de vanzelfsprekendheid waarmee het spoeltoilet de norm is, die mag wat ons betreft wel in vraag worden gesteld. Wij timmeren dus verder aan de weg.
En nu jij
Graag meer composttoiletverhalen? Die kan je hier lezen.
Geplande workshops vind je hier.
Je kan dit artikel gratis lezen. We bieden jou de inhoud graag aan en willen ook in de toekomst geen betaalmuren invoeren. Je kan ons helpen verder schrijven door een eenmalige of herhaalde gift via Petje Af. Alle beetjes helpen, dankjewel!
