Vraag tien mensen wat hun associaties zijn bij het woord minder en het lijstje leest waarschijnlijk niet zo gezellig. De kans is reëel dat minder koopkracht en minder bestaanszekerheid erbij zijn, of minder veiligheid. Onder invloed van vage schuldgevoelens misschien minder vliegen, minder autorijden en denkend aan de portemonnee minder energie verbruiken en minder impulsaankopen. Of dat afgeknepen woord consuminderen dat vanzelf doet denken aan je theezakje drie keer hergebruiken en het gat in je sok stoppen. Wie wil daar nu mee bezig zijn?
Kortom, ‘minder’ past haast vanzelf bij ‘onaangenamer’ en ‘slechter’. Toch is het de moeite waard om er verder over te denken. ‘Minder’ kan net zo goed zijn: minder haasten, minder zorgen, minder rommel, minder stress, minder kosten, minder afval of minder slaapgebrek. Onze settings zijn ingesteld op meer hebben van de dingen die we wenselijk en prettig vinden, maar verminderen wat hinderlijk en onprettig is, kan net zo goed een streefdoel zijn. Het voordeel is dat we voor dat laatste doorgaans niet méér geld hoeven te hebben, geen dure dingen hoeven te kopen of harder te werken. Meestal komt het neer op dingen niet meer (hoeven te) doen, wat heel bevrijdend kan zijn.
Minder spullen kan als verarming aanvoelen, maar kan net zo goed betekenen: kiezen voor de voorwerpen, kleren of boeken die je waardevol en mooi vindt en echt om je heen wil hebben in plaats van voortdurend met een berg ‘bwah’-dingen in huis te leven.
‘Minder’ heeft vaak te maken met een terugkeer naar de basis en die basis is ons lichaam. Van de Zwitserse pedagoog Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1823) is de idee afkomstig van de drie-eenheid hoofd, hart en handen, die hij nodig achtte voor een evenwichtige opvoeding van kinderen en voor een gebalanceerd leven. Onze hoofden werken doorgaans in overdrive en onze harten mogen af en toe ook meesurfen, maar onze handen zijn meer en meer beperkt tot het manipuleren van keyboards en touch screens.
Communicatie gaat alsmaar sneller en ook onze vormen van mobiliteit zijn voor het merendeel snel, terwijl onze lichamen op bureaustoelen en in auto’s grotendeels immobiel blijven. Een vreemde combinatie eigenlijk. De natuurlijke snelheid van ons lichaam is zoiets van 5 kilometer per uur, maar de concrete lijfelijke ervaring daarvan hebben de meesten van ons nog maar zelden.
Zelf hebben wij sinds jaren iets met ‘minder’. Mijlpalen waren de dag dat we besloten onze koelkast het huis uit te doen en ze niet te vervangen, toen tijdens een verbouwing de afvoer van het toilet slecht aangelegd bleek en we definitief overschakelden op 100 % composttoilet-gebruik, toen we ‘Vaarwel spullen’ van Fumio Sasaki lazen en begonnen aan een grootse het-huis-uit-marathon die nog altijd bezig is. We kozen voor een huis zonder centrale verwarming, een werkend leven zonder voltijdjobs en we hangen geen dingen op aan onze muren. Het meest recent brachten we ons bed naar het recyclagepark en verhuisden we de kleerkast, zodat onze slaapkamer nu heerlijk leeg en rustig is. In onze woonkamer zijn de zetels niet georiënteerd naar de plek van de TV, eenvoudigweg omdat die er niet is, en op onze telefoons zijn de apps schaars en staan 4G en wifi doorgaans af.
Het resultaat is niet dat we in een kale witte doos wonen en van onszelf niks leuks mogen doen of bezitten. We hebben een zwak voor vintage meubels, hebben elk zo onze terreinen van overvloed, zijn allebei geneigd tot planten redden en hebben een (moes)tuin die ons geregeld bijna boven het hoofd groeit.
Omdat we jou ook graag aansteken met het plezier van ‘minder’ en hoe het ruimte en vrijheid in je leven kan creëren, zullen we tijdens ‘Stories Unfold’ in het Rubenskasteel in Zemst drie keer de workshop ‘100 life hacks voor leuk leven met minder’ geven. Je kan apart inschrijven voor elk van de drie, maar ze vormen ook een opbouwende reeks. Het zal gaan over elk deel van je huis, over minimaliseren, over water en energie, over spullen, afval, werken, mobiliteit en technologie. We maken er interactieve avonden van en zetten je aan het werk met denk- en doe-oefeningen.
