Het tweede van de 12 permacultuurprincipes luidt 'Vang energie en sla ze op'. Eén van de manieren waarop je dat in je moestuin kan doen is door je seizoensoogst te verwerken en op te slaan voor de minder productieve herfst en winter die eraan komen. We zeiden het al jaren: dat we 'zouden moeten' en 'nu echt'. Lees: bewaren, inmaken, fermenteren. We namen ons eind 2021 ook expliciet voor om er in 2022 meer aandacht aan te besteden. We zijn nog geen bewaarhelden, maar we hebben er in elk geval meer oog voor, zodat we intussen wel een 'bewaarportret 2022' kunnen maken.
Welke technieken hebben we gebruikt?
Narijpen en bewaren
We zijn in de tweede helft van november en we eten nog altijd tomaten uit eigen tuin. Hoe? Aan het begin van de herfst alle nog groene tomaten oogsten, in kratjes leggen zonder de tomaten te stapelen, met krantenpapier afdekken en laten narijpen op een donkere, koele plek. De smaak is een beetje anders dan vers uit de tuin, maar het werkt verbazingwekkend goed.
Het pompoenenseizoen was minder goed dan andere jaren, maar er vallen er toch een aantal te bewaren. Pompoenen hoeven geen koude bewaartemperatuur, in de keuken is prima als je plaats hebt.
Drogen
Munt uit de tuin: in kleine bosjes met een touwtje bij elkaar binden en de bosjes aan een kleerhanger vastmaken zodat je ze op een koele en donkere plek enkele weken hangend kan laten drogen. Daarna de blaadjes afplukken en eventueel kleiner maken in een food processor.
Kamillebloemen: openspreiden en enkele weken laten drogen. Wij gebruikten er een platte gevlochten droogmand voor.
Dragonafrikaantje (tagetes): bloemen en stelen drogen in de droogmand. Geschikt als infusie.
Verschillende soorten bonen: de peulen aan de struik laten uitdrogen, oogsten, de bonen uit de peulen halen en een week verder laten drogen in de droogmand.
Knoflook: de bollen voorzichtig schoonborstelen, wortels kort knippen, de stengels eraan laten en deze met een touwtje bij elkaar binden en de hele streng ophangen. Als je ‘m mooi kan vlechten, des te beter.
Pikante pepers: met een naald een draad door de basis van de steeltjes halen en zo snoeren rijgen. De snoeren ophangen. We probeerden ook een andere methode, maar voorlopig weten we nog niet of die succesvol is, namelijk: de pepertjes halveren en van zaadjes en steel ontdoen, de helften op bakpapier op een rooster leggen en ze langzaam laten drogen bovenop onze massakachel.
Inmaken
Confituren van kweepeer / rabarber / aalbessen en stekelbessen /gele kornoelje.
Wecken met behulp van weckketel
Tomatenpassata / Peren op wijn.
Fermenteren
Mengeling van rode kool, spitskool, pompoen, gember, pikante pepers: hoe je dit doet, beschreven we hier al eerder. Intussen gebruiken we een mooie zuurkoolpot, maar met glazen bokaaltjes kan het net zo goed.
Verzamelen
We hebben geen notelaar in de tuin, maar in de loop van oktober kijken we altijd uit naar meldingen in geefgroepen. Dit jaar was de notenoogst bijzonder groot en hebben we een aantal vierkante meter aan walnoten te drogen liggen op krantenpapier op zolder.
Het spreekt vanzelf dat de zomerenergie van een tuin opslaan onder de vorm van wintervoorraad een proces van experimenteren en voortschrijdend inzicht is. In 2023 zal ons ‘bewaarportret’ er hopelijk alweer anders en uitgebreider uitzien.
Meer lezen over principe 2 en de andere permacultuurprincipes kan hier.
Lees ook ‘Het verhaal van onze kast‘.
Wil je graag oude bewaarmethodes zoals wecken, inmaken en drogen aanleren? Dat kan oa bij Moeke Marleen.
